In de huidige tijd, waarin organisaties steeds meer worden geconfronteerd met complexe uitdagingen, van klimaatverandering tot technologische disruptie, is het leiderschap dat we nodig hebben meer dan ooit aan verandering toe. Petra Kuipers, organisatieadviseur en auteur van het boek “Empathisch leiderschap is niet voor watjes,” pleit voor een paradigmaverschuiving in de manier waarop leiderschap wordt vormgegeven. Haar visie is helder: empathisch leiderschap is cruciaal voor de toekomst van organisaties en de samenleving als geheel. “We moeten in de vingers krijgen hoe we ons in andere leef- en kenniswerelden kunnen verplaatsen. Dus begin vandaag nog met bubbelhoppen!”
Empathie als Fundament van Leiderschap
Ze beschrijft empathisch leiderschap als het vermogen om je in te leven in de perspectieven en gevoelens van anderen, zonder deze volledig over te nemen. Dit houdt in dat leiders niet alleen de zorgen van hun teamleden herkennen, maar ook de impact van hun beslissingen op verschillende stakeholders overwegen. “Empathie is geen soft skill; het is het fundament waarop alle andere leiderschapscompetenties zijn gebouwd,” aldus Petra. Ze maakt onderscheid tussen affectieve empathie, die vaak aangeboren is, en cognitieve empathie, die kan worden aangeleerd en ontwikkeld. Verder constateert ze een groeiend gebrek aan empathie in zowel de samenleving als binnen organisaties. Dit tekort aan empathie leidt tot polarisatie, conflicten en onbegrip. Ze legt uit dat organisaties een biotoop zijn waar mensen met verschillende achtergronden samenkomen. “In een organisatie komen mensen samen op basis van hun competenties, niet omdat ze elkaar gekozen hebben. Het is aan leiders om een veilige omgeving te creëren waar deze verschillen worden geïntegreerd,” stelt ze.
De Rol van Generaties
De nieuwe generaties, zoals Generatie Z, hebben een andere kijk op werk en waarden. Ze zijn minder gefocust op materieel gewin en hechten meer waarde aan ethiek en betekenis in hun werk. Dit biedt kansen voor organisaties om te leren van deze nieuwe inzichten en een empathischer leiderschapsmodel te omarmen. “Deze generaties eisen dat bedrijven zich ethisch gedragen en dat ze zich inzetten voor een betere wereld.
De Gevaren van Narcistisch Leiderschap
Kuipers waarschuwt voor de gevaren van narcistisch leiderschap, dat vaak voortkomt uit een focus op resultaat en controle. Dit kan leiden tot een ongezonde werkomgeving en verhoogd ziekteverzuim. “Een organisatie is een ecosysteem dat in balans moet blijven. Als je alleen naar de resultaten kijkt zonder aandacht voor de mensen, kan dat uiteindelijk leiden tot een implosie,” legt ze uit.
Praktische Stappen Voor Empathisch Leiderschap
Ze moedigt leiders aan om actief te werken aan hun empathische vaardigheden. Een eerste stap is het stellen van verdiepende vragen in gesprekken. “In plaats van direct je eigen mening te delen, vraag je af wat de ander belangrijk vindt en waarom. Dit creëert ruimte voor begrip en samenwerking,” adviseert ze. Dit soort gesprekken kan niet alleen de kwaliteit van relaties verbeteren, maar ook leiden tot betere besluitvorming.
Een Oproep tot Verandering
Petra roept organisaties op om empathisch leiderschap centraal te stellen in hun strategieën en cultuur. Ze benadrukt dat dit niet alleen een ethische keuze is, maar ook een noodzakelijke voorwaarde voor duurzaam succes. “Als leiders niet in staat zijn om empathie te tonen, zullen ze uiteindelijk falen. Organisaties die niet luisteren naar hun mensen, zullen de gevolgen daarvan ondervinden in de vorm van hoge verloopcijfers en een slechte werksfeer.”
Conclusie
De visie van Petra Kuipers op empathisch leiderschap biedt een waardevol perspectief in een tijd waarin de wereld steeds complexer wordt. Haar pleidooi voor een cultuur van empathie, begrip en inclusie binnen organisaties is niet alleen een oproep tot actie, maar ook een uitnodiging om na te denken over de ethische dimensies van leiderschap. Door empathie centraal te stellen, kunnen organisaties niet alleen hun eigen succes vergroten, maar ook bijdragen aan een betere samenleving. In een wereld die steeds meer om verbinding vraagt, is empathisch leiderschap de weg vooruit.
Wil je het volledige verhaal van Petra horen? Luister dan naar afl. 1 van de podcast Betrouwbare Zaken.
